Σε υψόμετρο 1040μ., και σε αμφιθεατρική θέση ριζώθηκε το ξακουστό Γαρδίκι πυκνοκατοικημένο και με τα σπίτια του να κρέμονται κυριολεκτικά πάνω στις απόκρημνες απολήξεις των Τζουμέρκων.

Στο Γαρδίκι ανήκει και ο μικρός οικισμός Παλιοχώρι, που κρατά αντίθετα με το κεφαλοχώρι, το Γαρδίκι, κατοίκους κυρίως κτηνοτρόφους και το χειμώνα. Μπορεί η τοποθεσία όπου είναι κτισμένο να μην είναι αυτή που λαχταρά να δει κανείς μετά από τα όσα συνάντησε στη διαδρομή του, όμως αποζημιώνεται στρέφοντας το βλέμμα του γύρω από το χωριό, με τα έλατα, τους κέδρους και τις βελανιδιές που καλύπτουν έκταση 47.000 στρ. Ακούει το κελάρρισμα του Καμναϊτικου ενώ προσπαθεί με το βλέμμα του να αγγίξει τις κορυφές Καπ-Γκρας, Κόκκινος βράχος, Μακριά Ράχη και Κακαρδίτσα.

Σύμφωνα με την παράδοση η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων αφού αναφέρουν ότι το Γαρδίκι, η Τζούρτζια και το Παλιοχώρι ανήκαν στην επικράτεια του βασιλιά Αθάμα. Ανασκαφικές έρευνες δεν πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα για να ενισχύσουν αυτές τις απόψεις αν και παλιότεροι ερευνητές στη θέση «Ρούνες» εντόπισαν ίχνη αρχαίου οικισμού.

Το Γαρδίκι θα αφήσει τη σφραγίδα του και αργότερα αφού εδώ είχε το αρχηγείο του, και σκοτώθηκε από 3000 Αλβανούς μαζί με 20 συντρόφους του ο κλεφταρματωλός Μεϊντάνης, που καταγόταν από την Κοζάνη το Μάρτιο του 1700. Τους Αλβανούς τους έστειλε ο πασάς Τρικάλων γιατί ο Μεϊντάνης μπήκε μεγαλοπρεπώς, πράγμα που θεωρήθηκε ότι μειώνεται η αίγλη του πασά στον οποίο έστειλαν «πεσκέσι» (σ.σ.δώρο) το κεφάλι του Μεϊντάνη.

Στην Επανάσταση του 1821 έκανε αντίσταση μαζί με τα άλλα Βλαχοχώρια, όπως την Κρανιά, το Χαλίκι, την Καστανιά, το Περτούλι και το Νεραϊδοχώρι. Στις αρχές του 1824 πέρασε από την Κακαρδίτσα, ο Καραϊσκάκης άρρωστος πάνω σε φορείο και φθάνει στα χωριά Αθαμανία και Γαρδίκι όταν βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο με τους αρματωλούς Ράγγο των Αγράφων και το Νικόλαο Στουρνάρη από το Γαρδίκι.

Δυτικά του χωριού ακολουθώντας ένα στενό και απόκρημνο μονοπάτι συναντάμε το ναό της Αγ. Τριάδος, άλλοτε καθολικό μεγάλης μονής που σώζει αποσπασματικά τοιχογραφίες το 1750.

Το Γαρδίκι έχει συνδεθεί με το πανηγύρι που διοργανώνουν οι κάτοικοι τον Δεκαπενταύγουστο, όπου συγκεντρώνονται οι απανταχού Γαρδικιώτες αλλά και πολλοί επισκέπτες με αποτέλεσμα να «βουλιάζει» το χωριό από κόσμο. Το πανηγύρι κρατά τέσσερεις μέρες στην πλατεία του χωριού. Στις 17 Αυγούστου γίνεται ο χορός των γερόντων που κρατούν αναμμένες λαμπάδες στα χέρια και τραγουδούν τοπικά τραγούδια. Στη συνέχεια παίρνουν τη σκυτάλη όσοι έλαβαν μέρος στους τελευταίους πολέμους, χορεύοντας περήφανα και λεβέντικα, το τραγούδι «του αητού ο γιυός», κρατώντας ψηλά γκλίτσες ενώ αναπαριστάνουν και μια μάχη.

Στην περιοχή, διακρίνουμε τη μονή Ανταποδώσεως της Θεοτόκου. Το καθολικό της μονής είναι ναός καμαροσκέπαστος στην τοιχοποιία του οποίου έχουν χαραχθεί οι χρονολογίες 183(0) και 1892, ενώ πάνω από την είσοδο σε επιγραφή αναφέρεται ότι ο ναός αυτός ανακαινίσθηκε και αγιογραφήθηκε το 1842, από τους ζωγράφους Αναγνώστη και τα παιδιά του Γρηγόρη και Δημήτριο, ενώ μνημονεύουν και τον τόπο καταγωγής τους, το χωριό «Πλέσια» (σ.σ. είναι τα σημερινά Καστανοχώρια των Ιωαννίνων). Το ναό περιβάλλει διώροφη πτέρυγα κελιών που ανάμεσά τους έχει κτισθεί ο μονόκλιτος ναϊσκος της Αγίας Ειρήνης. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι το μοναστήρι ήταν κτισμένο στη θέση «Θεοτόκος» που παραχωρήθηκε στην επισκοπή Σταγών με χρυσόβουλλο του Ανδρονίκου Παλαιολόγου, το 1336 αλλά και με σιγίλλιο του πατριάρχη Αντωνίου Δ΄, του 1393, όπου αναφέρεται ότι το μοναστήρι αυτό βρίσκεται «εν Ασπροποτάμω» και έτσι αποκαλείται τοπικά η περιοχή από τις πηγές του ποταμού μέχρι το σημείο που συναντά τον Καμναϊτικο. Μια άλλη εκδοχή θέλει το μοναστήρι να ήταν κτισμένο στην αρχή ενός δασικού δρόμου που συνδέει το γειτονικό Γαρδίκι προς τους Καλαρρύτες. Δυστυχώς σήμερα είναι ακατοίκητο, αφού ο τελευταίος μοναχός Ιωάσαφ Τσουγιάννης, που έμεινε και αποκατέστησε τμήματα του μοναστηριού, έφυγε το 1964. Στο μοναστήρι στις 23 Αυγούστου, ημέρα που πανηγυρίζει διοργανώνεται τριήμερο γλέντι με χορό, τραγούδια και τις γνωστές καζανιές.