Η Ελάτη είναι η πρωτεύουσα του Δήμου Αιθήκων και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μια από τις πλαγιές του όρους Κόζιακα, σε υψόμετρο 860μ. Το χωριό είναι κυριολεκτικά κρυμμένο στο πράσινο των ελάτων. Ο πληθυσμός των 700 κατοίκων το χειμώνα αυξάνεται σε 4.000 το καλοκαίρι, με τα κύρια έσοδα να προέρχονται από τον τουρισμό και δευτερευόντως από την υλοτομία και την κτηνοτροφία

Η γραφικότητα της Ελάτης, το υπέροχο κλίμα της, η μοναδική φιλοξενία των ντόπιων, η αξιόλογη ξενοδοχειακή υποδομή, αλλά και οι οργανωμένες εναλλακτικές δραστηριότητες, την καθιστούν έναν από τους πιο δημοφιλείς και κοσμοπολίτικους προορισμούς της Ελλάδας.

Στις τοπικές ταβέρνες αξίζει να απολαύσει κανείς την τοπική κουζίνα που προσφέρει κυνήγι μαγειρευμένο με μοναδικό τρόπο και ντόπια φαγητά.

Στην τοπική αγορά της Ελάτης μπορείτε να προμηθευτείτε σπάνια είδη βοτάνων, τσαϊ του βουνού, ρίγανη, φλαμούρι, μόσχο, καθώς και σπιτικά λικέρ, μέλι, γλυκά του κουταλιού, τσίπουρο, παραδοσιακά ζυμαρικά, συνθέσεις αποξηραμένων φυτών. Πίσω από την τοπική αγορά, ένα μικρό αλσύλλιο, φιλοξενεί το Δημαρχείο, το γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, και ένα πανέμορφο παιδότοπο.

Ο «Κόκκινος βράχος», αναρριχητικό πεδίο σε ασβεστόλιθο 60 περίπου μέτρων, διαθέτει στους λάτρεις του σπορ 6 διαδρομές διαφόρων βαθμών δυσκολίας.

Στην περιοχή έχει δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ορειβατικών μονοπατιών με κόμβους και χώρους στάσης. Αν όμως θέλετε μια εύκολη βόλτα στο βουνό, ακολουθήστε το μονοπάτι, που καταλήγει στην καταπράσινη κορυφή της Αρκουδότρυπας στα 1600μ..

Για να γνωρίσετε καλύτερα το χωριό, διαβείτε τα δρομάκια του, περάστε από την εκκλησία της «Κοίμησης της Θεοτόκου» για να θαυμάσετε το παλιό τέμπλο της που χρονολογείται από το 1822 και φιλοτεχνήθηκε από Ηπειρώτες ξυλογλύπτες.

Υπάρχουν ίχνη αρχαίου κάστρου που βρέθηκαν στις θέσεις «Ψηλή Ράχη», «Φτέρη» και «Κατώφλι», στα νοτιοανατολικά του χωριού, στο δρόμο για το χωριό Καλόγηροι. Θεωρείται ότι είναι μέρος της αρχαίας πόλης «Πέτναιο» ή «Πότναιο», που άκμασε από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Το 185π.χ., ο Αθαμάνος ζήτησε αποό τον Φίλιππο τον 4ο να τους δώσει πίσω το χωριό. Στην περιοχή «Πέτναιος» βρέθηκε ανάγλυφη επιτύμβια στήλη του Εχένικου, πολεμιστή ή αξιωματικού που σκοτώθηκε σε μάχη κατά τον 4ον αιώνα π.Χ.. Βρέθηκαν επίσης σπασμένα αγγεία, κεραμίδια, αγαλματίδια, νομίσματα, καθώς και δύο διαφορετικού μεγέθους και σχήματος τάφοι.

Στα χρόνια της Επανάστασης ήταν το μεγαλύτερο από τα ξυλοχώρια, μιας από τις τρεις μεγάλες περιοχές του Ασπροποτάμου. Από την Ελάτη πέρασε και μίλησε στους κατοίκους τόσο το 1777 όσο και το 1778 ο άγ. Κοσμάς Αιτωλός, ενώ το καλοκαίρι του 1944 λειτούργησε για τέσσερεις μήνες το « Παιδαγωγικό Φροντιστήριο της Τύρνας» με διευθύντρια την Ρόζα Ιμβριώτη Η Ελάτη έχει συνδεθεί με μια από τις πιο αξιόλογες και γεμάτες κίνηση τουριστικές διαδρομές της Ελλάδος.

Η σπάνια ομορφιά του τοπίου, με τα πολλά δάση και τα καταπράσινα λιβάδια, το υγιεινό κλίμα και η παραδοσιακή φιλοξενία των κατοίκων κατέστησαν την Ελάτη ένα από τα πιο ανεπτυγμένα παραθεριστικά κέντρα της περιοχής. Καταπράσινες κορυφές, όπως η Αρκουδότρυπα στα 1600μ.και πολλές πηγές ,όπως στα Κανάλια, στο Καλογερομάντρι, στις Γούβες κ.λ.π. συμπληρώνουν την όμορφη εικόνα της Ελάτης. Στην Αρκουδότρυπα εάν κάποιος είναι λάτρης της περιπέτειας και της εξερεύνησης μπορεί να επισκεφθεί το ομώνυμο Σπήλαιο καθώς και την τοποθεσία με τους σταλακτίτες που βρίσκεται στα όρια με την Πιαλεία. Γεμάτη από ξενοδοχειακές μονάδες και ενοικιαζόμενα δωμάτια εξασφαλίζουν άνετη ολιγοήμερη ή μεγάλης διάρκειας διαμονή. Εδώ αξίζει να απολαύσει κανείς και ένα γεύμα, δοκιμάζοντας την τοπική κουζίνα που προσφέρει κυνήγι μαγειρευμένο με μοναδικό τρόπο και σε ποικίλες παραλλαγές. Στην είσοδο του χωριού και σε ειδικά διαμορφωμένα από το Δήμο ξύλινα περίπτερα, οι κάτοικοι προσφέρουν για αγορά σπάνια είδη βοτάνων, τσαϊ του βουνού, ρίγανη, φλαμούρι, μόσχο κ. λ. π.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ - ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ - ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Αρχαιολογικοί χώροι - ευρήματα

Νοτιοανατολικά του χωριού, προς την κατεύθυνση του χωριού Καλόγηροι, και στις θέσεις «Ψηλή ράχη», «φτέρη», και « Κατώφλι» υπάρχουν ίχνη κάστρου και παλιού οικισμού. Πιστεύεται ότι ανήκουν στην Αρχαία πόλη «Ποίτναιο» ή « Πότναιο», που άκμασε από τον 5ον αιώνα πΧ έως τους ρωμαϊκού χρόνους, όταν το 185 π.Χ το ζήτησαν οι Αθαμάνες από το Φίλιππο τον Ε΄ να τους επιστραφεί μαζί με τον Αθηναίο. Στην περιοχή του Ποίτναιου βρέθηκε ανάγλυφη επιτύμβια στήλη Εχένικου, πολεμιστή ή αξιωματικού που σκοτώθηκε σε μάχη κατά τον 4ον αιώνα π.Χ. Βρέθηκαν επίσης σπασμένα αγγεία, κεραμίδια, αγαλματίδια, νομίσματα καθώς και δύο τάφοι διαφορετικού βάθους και σχήματος.

Εκκλησίες - Μοναστήρια

- «Κοίμησης της Θεοτόκου» (1958), στο κέντρο του χωριού. Ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι του παλιού τέμπλου του ναού που χρονολογείται από το1822 και φιλοτεχνήθηκε από Ηπειρώτες ξυλογλύπτες. - «Αγίας Τριάδας», πρωτοχτίστηκε το 1898. - «Αγίων Αναργύρων» ξωκλήσι του « Προφήτη Ηλία», βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το τέμπλο του που προέρχεται από την παλιά εκκλησία της κοίμησης της Θεοτόκου που βρισκόταν στην θέση « Πάνω μαχαλάς» , εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων. EΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΚΑΙ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ

- Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Ο Κόζιακας» - Σύλλογος Επαγγελματιών Ορεινού Όγκου «Ξένιος Ζευς» - Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός - Δασικός Συνεταιρισμός

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

- 15 Αυγούστου (τριήμερο πανηγύρι): Ο εορτασμός ξεκινά με πανηγυρική λειτουργία, περιφορά της ανθοστόλιστης εικόνας της Παναγίας και γλέντι στην πλατεία του χωριού. Κατά τη διάρκεια του τριημέρου γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή δημοτικών και λαϊκών συγκροτημάτων (μουσικές και χορευτικές βραδιές) και φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις θεάτρου σκιών και κουκλοθέατρου. - 23 Απριλίου (στον οικισμό Αγίου Γεωργίου): Τελείται δοξολογία και «Διάκλησις» (γεύμα που παραθέτει η εκκλησία στους προσκυνητές). Ακολουθεί χορός και γλέντι στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας. - Απόκριες: Ο Σύλλογος με τη συμπαράσταση του Δήμου διοργανώνει εορταστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή του κοινού: οι συμμετέχοντες, φορώντας παλιά ρούχα, γυρνούν κατ' ομάδες στα μαγαζιά του χωριού σκορπώντας κέφι και χαρά στους θαμώνες τραγουδώντας και απαγγέλλοντας σατυρικά στιχάκια. - Καθαρά Δευτέρα: Διοργανώνονται εκδηλώσεις στην πλατεία του χωριού: στήνονται πάγκοι με νηστίσιμα εδέσματα, που προσφέρονται στους παρευρισκόμενους μαζί με ντόπιο κρασί από βαρέλι. Ακολουθεί χορός και γλέντι με τη συμμετοχή όλων. - Των Θεοφανίων: Αναβιώνουν τοπικές παραδόσεις : την παραμονή είτε ανήμερα των Φώτων, οι άντρες του χωριού, φορώντας παλιά «σκούτινα» (μάλλινα) ρούχα από ακατέργαστο μαλλί και ζώνοντας στη μέση μεγάλα και μικρά κουδούνια με στόχο να «τρομάξουν» και να διώξουν τους καλικάντζαρους, γυρίζουν στα σπίτια του χωριού. Οι μεταμφιεσμένοι στην τοπική διάλεκτο ονομάζονται «Λουκαντζάρια». Οι νοικοκυρές τους προσφέρουν «Φώτες», μικρά στρογγυλά ψωμάκια, τρυπημένα στο κέντρο και περασμένα σε σκοινί. - Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά: Αναβιώνουν πατροπαράδοτα έθιμα.